از حلقه امن رهبری تا ماده های شیمیایی در بدن

در نوشته ی قبلی به جنگ تاریخی ایران و یونان اشاره داشتم. و آنجا مطرح کردم که آنچه برای یک سازمان اهمیت دارد و رهبران آن سازمان باید تمام تلاش خود را معطوف به آن کنند، ایجاد حلقه ی امن است.

حلقه ی امن باعث میشود تا کارکنان انرژی خودشان را برای کشف فرصتها متمرکز کنند.

در این درس علاوه بر تشریح بیشتر منطقه ی امن، به نقش ماده های شیمیایی بدن هم خواهم پرداخت.

ما انسان ها به طور غریزی فکر میکنیم کسانیکه در رتبه های بالاتر شغلی قرار دارند، احتمالا تنش و استرس بیشتری را تحمل میکنند.

فکر میکنیم چون به این نتیجه رسیده ایم معمولا افراد ارشد سازمان مسئولیت بیشتری دارند، به همان نسبت هم استرس بیشتری را خواهند داشت.

اصلا برای استرس و تنش عصبی مدیران نامی هم قرار داده ایم، که به آن سندروم تنش عصبی مدیران اجرایی می گویند.(Executive stress syndrome)

اما آیا ما واقعا درست فکر میکنیم؟

چند سال قبل دانشمندان انگلیسی مطالعاتی را انجام دادند، به نام وایت هال. که بررسی میکرد آیا مدیران عالی رتبه تنش و استرس بیشتری را نسبت به سایر کارکنان تجربه می کنند یا خیر.

نتایجی که بدست آوردند جالب بود. برخلاف آنچیزی بود که ما فکر میکردیم، اینکه طبیعی است مدیرانی را در سن 50 سالگی بر اثر سکته قلبی از دست بدهیم.

این آزمایش مشخص کرد که اتفاقا کارکنان رده ی میانی یا عملیاتی سازمان استرس بیشتری دارند و احتمال مرگ و میر آنها چند برابر مدیران ارشد است. اما نه به دلیل مسئولیت، بلکه بدلیل نظارت و کنترل.

کارکنانی که کمتر مورد توجه سازمان قرار می گرفتند، کارکنانی که نظارت بر آنها صورت نمی گرفت، کارکنانی که بود و نبودشان برای سازمان فرقی نمی کرد، معمولا دچار تنش و استرس می شدند.

کورتیزول ماده ای که در بدن انسان بدلیل اضطراب و ناراحتی ترشح میشد، علاوه بر آسیب فکری و شناختی، باعث تنش و استرس هم میشد. نقش رهبران در کاهش استرس کارکنان بسیار اهمیت دارد. برخی ازرهبران سازمانها تمام تلاش خود را می کنند تا منطقه ی امنی برای کارکنان ایجاد شود، منطقه ای که تعداد زیادی از کارکنان را دربرگیرد. اما همه ی رهبران اینگونه نیستند. برخی بدلیل موقعیتهای بیرونی معمولا مناطق امن را برای مدیران ارشد فراهم میکنند. اینجاست که مشکلات خوشان را نشان میدهند. چون اعتماد در میان کارکنان کم است، معمولا اطلاعات در اختیار افرادی خاص قرار می گیرد یا بهتر بگویم، رانت اطلاعاتی به راه میافتد.

پس آنچه برای رهبر یک سازمان حیاتی است. ایجاد منطقه ی امنی است که تعداد زیادی از کارکنان را شامل شود.

آمار جالبی از میزان مرگ و میر ناشی از سکته ی قلبی و سرطان وجود دارد که چندین برابر بیشتر از قتل و خودکشی است، اما هرگز صدایی به اندازه ی صدای قتل ندارند. کورتیزول واقعا کشنده است و منطقه ی امن به جای ترشح کورتیزول در بدن، باعث ترشح چهار ماده شیمیایی دیگر میشود.

چهار ماده شیمیایی در بدن انسان وجود دارد که به ماده ی شیمیایی شادی نیز معروفند. اِندروفین، دوپامین، سروتونین و اُکسی توسین.

دو ماده ی اول، ماده ی های شیمیایی خودخواه نامیده میشوند و دو ماده دوم، ماده های شیمیایی فداکار.

در نوشته ی بعد مروری بر این چهار ماده ی شیمیایی ارزشمند بدن خواهم کرد.